Prokinetyki stanowią fundament skutecznej terapii SIBO. Jeżeli po leczeniu antybiotykowym doświadczasz szybkiego nawrotu objawów to jedną z przyczyn może być to, że nie stosujesz prokinetyku lub stosujesz go nieprawidłowo.
Dzisiejszy wpis będzie pewnego rodzaju przewodnikiem, w którym dokładnie wyjaśnię jak, kiedy i jakie prokinetyki mogą wspomóc leczenie SIBO.
Zaburzona motoryka w SIBO – kilka słów wstępu
U pacjentów z SIBO bardzo często ulega uszkodzeniu wędrujący kompleks mioelektryczny (MMC). Jest to kompleks, którego zadaniem jest oczyszczanie przewodu pokarmowego z resztek pokarmowych i nadmiaru bakterii.
Mówiąc wprost – MMC sprawia, że śmieci zamiast zalegać tam, gdzie nie powinny (czyli w żołądku i jelitach) – przesuwają się ku dołowi i są sprawnie wydalane razem z kałem.
Dysfunkcję MMC obecnie uznaje się za najczęstszą bezpośrednią przyczynę SIBO.
W jednym z badań wykazano, że aż 50% pacjentów z SIBO oraz zespołem jelita drażliwego (IBS) nie wykazuje żadnej aktywność MMC [1] (oznacza to, że proces sprzątania w przewodzie pokarmowym u tych osób nie występuje w ogóle!). Mało tego, nawet jeżeli cykl MMC wystąpi to jest znacznie słabszy i trwa krócej niż u osób zdrowych.
Biorąc to pod uwagę, chcąc trwale i skutecznie pozbyć się SIBO, należy bezwzględnie zadbać o wsparcie funkcji MMC. I tutaj wchodzą do gry prokinetyki…
Prokinetyki w SIBO – dlaczego są tak istotne?
Prokinetyki to substancje pobudzające i koordynujące motorykę przewodu pokarmowego. Dzięki ich podawaniu jesteśmy w stanie pobudzić MMC do pracy i poprawić funkcję „samooczyszczania” przewodu pokarmowego. Dzięki temu mamy szansę uniknąć nawrotu SIBO po leczeniu antybiotykowym lub przynajmniej mocno odsunąć go w czasie.
W badaniu Marka Pimentela i wsp. wykazano, że stosowanie prokinetyków u pacjentów z SIBO po leczeniu antybiotykowym może aż 4-krotnie opóźnić ryzyko nawrotu SIBO (59,7 dnia vs 241,6 dnia) – to naprawdę duża różnica! [2]
Właśnie z tego powodu coraz częściej mówi się o tym, że prokinetyki powinny stanowić bezwzględny fundament skutecznej terapii SIBO.
Bazując na moim doświadczeniu z pacjentami stwierdzam, że w niektórych przypadkach włączenie samego prokinetyku (nawet bez poddawania się kuracji antybiotykowej lub ziołowej) jest w stanie spowodować ogromny progres w terapii SIBO i skutecznie złagodzić objawy jelitowe.
Jakie Prokinetyki w SIBO – przegląd dostępnych preparatów
Na rynku mamy dostępnych mnóstwo preparatów prokinetycznych, natomiast warto wiedzieć o tym, że różnią się one mechanizmem oraz siłą działania i nie każdy prokinetyk będzie tak samo skutecznie zapobiegał nawrotom SIBO.
Poniżej przedstawiłem listę najczęściej stosowanych prokinetyków w terapii SIBO – z podziałem na farmaceutyczne (większość dostępna wyłącznie na receptę) oraz naturalne (łatwo dostępne w sklepach z suplementami).
Prokinetyki farmaceutyczne:
- Prukalopryd (Resolor)
- Erytromycyna w niskiej dawce
- Cisapryd (Gasprid)
- Naltrekson w niskiej dawce
- Itopryd (Prokit)
- Trimebutyna (Tribux)
Prokinetyki naturalne:
- Iberogast (STW-5)
- Imbir
- Prodigest (imbir + karczoch)
- 5-HTP
- Triphala
- Boostery acetylocholiny (np. alpha-GPC, ALCAR, hupercyna A)
Co do zasady, można przyjąć, że prokinetyki farmaceutyczne wykazują silniejsze działanie i mogą bardziej efektywnie zapobiegać nawrotom SIBO, natomiast częściej wywołują również skutki uboczne. Natomiast prokinetyki naturalne mogą być nieco słabsze, ale są zazwyczaj lepiej tolerowane i można je stosować nieprzerwanie przez długi okres czasu.
Zalety poszczególnych prokinetyków, ich dawkowanie oraz zasady przyjmowania szczegółowo omawiam w moim kursie Prokinetyki w terapii SIBO.
Jak prawidłowo stosować prokinetyki w SIBO?
Kluczowym aspektem, który jednocześnie budzi sporo kontrowersji jest pora stosowania prokinetyku w przypadku SIBO.
Najczęściej lekarze zalecają przyjmowanie prokinetyków w trakcie dnia (przed lub po posiłkach) – jest to dobra metoda, która może skutecznie przyspieszyć opróżnianie żołądka lub złagodzić objawy występujące po posiłkach (ale prokinetyki przyjmowane w ten sposób nie pobudzają funkcji MMC i nie będą zapobiegać nawrotom SIBO!).
Przy SIBO kluczową zasadą jest przyjmowanie prokinetyków przed snem, z zachowaniem około 3 godzin odstępu od spożycia ostatniego posiłku. Dzięki temu MMC będzie pobudzany przez wiele godzin w trakcie naszego snu, a układ pokarmowy będzie podlegał intensywnemu oczyszczaniu.
W przypadku prokinetyków farmaceutycznych zwraca się również uwagę na konieczność rotacji prokinetykami, ponieważ ich skuteczność może się zmniejszać wraz z czasem przyjmowania. Z tego powodu zaleca się okresową zmianę stosowanego prokinetyku na inny (np. co 4 tygodnie).
Podsumowanie
Prawidłowo stosowane prokinetyki są w stanie wywołać ogromny postęp w leczeniu SIBO celując bezpośrednio w pierwotną przyczynę. Ich pomijanie lub nieprawidłowe stosowanie to największy błąd jaki obserwuję u moich podopiecznych.
W rzeczywistości prokinetyki mogą zarówno skutecznie zapobiegać nawrotom SIBO po zakończonej antybiotykoterapii lub ziołoterapii, ale również przyjmowane samodzielnie są w stanie skutecznie uregulować rytm wypróżnień oraz złagodzić objawy jelitowe (np. wzdęcia czy nadmiar gazów).
Jeżeli chcesz poznać tajniki stosowania prokinetyków w SIBO – sposób przyjmowania, dawkowanie, skuteczność poszczególnych prokinetyków oraz inne metody wsparcia MMC to zachęcam do uczestnictwa w moim kursie Prokinetyki w terapii SIBO.
Bardzo dziękuję, dużo dla mnie ważnych informacji,
a w jakiej dawce imbir? Rozumiem, że ma być świeży, chyba, że może być sproszkowany. Czy można prokinetyki łączyć z maślanem sodu, tzn. brać w tym samym okresie kuracji, nie w jednej garści?
Standardowa dawka to 1 g sproszkowanego imbiru lub odpowiednia proporcja ekstraktu – można bezpiecznie łączyć z maślanem sodu.
czy 1g sproszkowanego imbiru można rozpuścić w wodzie, soku i tak spozywać? będzie to dawało pożądany efekt?
tak, można spróbować 🙂
Na ulotkach sprzedawanych w aptekach prokinetykach są zalecenia zażywania ich przed posiłkami. Pan, i również inni dietetycy, zalecają przyjmować po posiłkach, przynajmniej tę dawkę wieczorną. Czy te dawki w ciągu dnia również wskazane byłoby zażywać po posiłkach? Jaki efekt terapeutyczny uzyskuje się w zależności od tego czy przyjmuje się przed posiłkiem czy po posiłku?
Dawkowanie prokinetyków przed posiłkami zazwyczaj ma na celu złagodzenie objawów występujących po ich spożyciu (np. złagodzenie skurczów, szybsze opróżnianie żołądka), natomiast dawkowanie wieczorne ma typowo na celu pobudzenie funkcji MMC – istotnej z punktu widzenia SIBO.
Panie Michale. Mam stwierdzone bardzo zaawansowane SIBO metanowe, do tego nieciekawe wyniki badania MikroFloraScanPlus. Ponieważ wszystkie bez mała opinie dietetyków sugerują małą skuteczność antybiotykoterapii, niespieszno mi do cyklicznych kuracji dwoma antybiotykami. Skłaniałbym się raczej do kuracji ziołowych względnie do diety elementarnej. Interesująca również wydaje mi się dieta GAPS, choć nie wiem jak długo wytrzymałbym na tych bulionach, na pewno nie dwa lata. W związku z tym zanim się zdecyduję na konkretny rodzaj leczenia objawowego SIBO, zamierzam zająć się szukaniem przyczyn – na początek MMC. Czy w tym czasie będzie miało sens zażywanie samego prokinetyku? Godna podziwu jest Pana działalność na blogu „Opanuj SIBO”. Niezwykle uporządkowany i udokumentowany przekaz, bez zbędnego gadulstwa, z ciekawymi grafikami. Bardzo Panu dziękuję.
Tak, prokinetyki są dość uniwersalną opcją i zdecydowanie warto pomyśleć o ich włączeniu, niezależnie od sposobu i czasu planowanego leczenia 🙂
Czy przyjmowanie Trimebutyny jako prokientyku przy SIBO przez okres 6 tygodni lub kilka mięsiecy nie jest szkodliwe?
Bez recepty mozna dosatć np. TRIBUX BIO (zawiera 100 mg trimebutyny maleinianu) ale jest tam wyrażnie w zaleceniach stosowania:
-dorośli 1 tabletka 2 lub 3 razy dziennie przed posiłkiem. Leku nie powinno przyjmować się dłużej niż 3 dni bez porozumienia lekarza.
Rutynowo w badaniach stosuje się go przynajmniej przez kilka tygodni, więc taki czas przyjmowania jest bezpieczny.
Witam. Jam ma się xifaxan do iberogastu? Czy można łączyć? Czy brać iberogast po zakończeniu antybiotykoterapii?
Raczej zaleca się włączyć prokinetyk dopiero po zakończeniu antybiotykoterapii.
Trafiłam na Pana wpis szukając pomocy przy braniu prokinetykow – lekarz przepisał mi Prokit i od początku jego brania miałam zaparcia gorsze niż kiedykolwiek. Cztery dni temu wpadłam tutaj i przeczytałam o drugim schemacie brania tabletek (przed snem, na czczo i 2h po głównym posiłku) i odkąd zaczęłam tak stosować ten lek, zaparcia zniknely! Bardzo dziękuje, fantastyczny kawał wiedzy Pan tu przelał!
Cieszę się, dużo zdrowia! 🙂
Na samą myśl o prokinetykach robi mi się słabo. Brałam kiedyś wycofany już koszmarek cisapride. A potem tę pseudorewelację czyli wychwalany tu debridat tzn. według autora ciekawą trimebutynę. Czułam się po tych preparatach fatalnie do tego rumień na twarzy. Proszę wyjaśnić jakie maja przynieść korzyści te preparaty poza doraźnym ich działaniem. Czy one trenują przewód pokarmowy do prawidłowej pracy? Co po ich odstawieniu?
Owszem, jest to działanie głównie objawowe, które stosujemy wspomagająco w momencie gdy MMC nie funkcjonuje prawidłowo. Czasami wystarczy kilka tygodni/miesięcy, a niekiedy jest potrzeba stosować znacznie dłużej. Reakcja na prokinetyki jest mocno indywidualna i widocznie jest Pani wrażliwa na wspomniane preparaty, bo trimebutyna na ogół jest dość dobrze tolerowana (cisapryd mniej).
Czyli jest sens przyjmować prokinetyki jeżeli nie leczę się aktualnie na Sibo, ale ono jest? Było leczone ok. 2 miesiące (antybiotyk, dieta, probiotyki, iberogast itd.), bez skutku, a do ponownego leczenia wrócę dopiero za jakiś czas.
Dziękuję za cenny artykuł 🙂
Myślę, że warto rozważyć 🙂
To może naltrekson w niskiej dawce, ja uwielbiam tą kurację dzięki której po 3 m-cach dostałam okres, który mi się zablokował aż na 6 lat 🙂 🙂 🙂