Berberyna to jeden z tych suplementów, o którego istnieniu warto wiedzieć i pamiętać w przypadku różnych problemów zdrowotnych. Jest bardzo pomocna w terapii cukrzycy typu 2 oraz insulinooporności, skutecznie obniża poziom cholesterolu we krwi i może korzystnie wpłynąć na samopoczucie oraz wspomóc proces odchudzania. Berberyna ma również ogromny potencjał w leczeniu SIBO oraz innych problemów jelitowych – i to właśnie na tym aspekcie w głównej mierze dzisiaj się skupimy 🙂

Berberyna – właściwości zdrowotne

Berberyna to naturalny związek o bardzo silnej aktywności biologicznej: wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwbiegunkowe, przeciwcukrzycowe, antydepresyjne i przeciwzapalne. Te właściwości berberyny są szeroko wykorzystywane w terapii rozmaitych schorzeń od ponad 3000 lat w tradycyjnej medycynie chińskiej – czy tyle tysięcy lat historii może się mylić?

Cóż, berberyna już dawno wyszła poza ramy medycyny ludowej i od dłuższego czasu wzbudza zainteresowanie naukowców, medyków oraz dietetyków. Obecnie udowodniono, że w przypadku niektórych schorzeń berberyna może przynosić wręcz zaskakująco pozytywne efekty.

Efekty suplementacji berberyny:

• cukrzyca typu 2 i insulinooporność – berberyna skutecznie obniża nadmierne stężenie glukozy i insuliny i poprawia wrażliwość insulinową u osób z cukrzycą. Jej skuteczność jest porównywalna z metforminą (lekiem pierwszego rzutu w terapii cukrzycy typu 2) [1]
• hipercholesterolemia – suplementacja berberyny obniża stężenie cholesterolu całkowitego, frakcji LDL („złego cholesterolu”) oraz trójglicerydów – średnio o 25-35%! [2]
• wspomaga odchudzanie – suplementacja berberyny przez 12 tygodni spowodowała średni spadek masy ciała o ponad 2 kg u otyłych pacjentów [3]
• skuteczny środek przeciwdrobnoustrojowy – berberyna wykazuje silną aktywność wobec wielu bakterii i pierwotniaków. U pacjentów z malarią berberyna znacznie zwiększyła skuteczność leczenia przeciwpasożytyniczego w porównaniu do standardowej kombinacji leków przeciwko malarii [4]

To tylko kilka z wielu potencjalnych korzyści płynących z suplementacji berberyny. Szerzej na ich temat pisałem w ostatnim wpisie na FB, do którego odnośnik zostawiam poniżej.

Teraz skupimy się na naszym głównym wątku, czyli wykorzystaniu berberyny w terapii SIBO oraz innych problemów jelitowych.

Berberyna na SIBO – mój ulubiony suplement

Osobiście nie jestem fanem stosowania skomplikowanych i intensywnych terapii ziołowych w SIBO. Z moich obserwacji wynika, że często przynoszą one więcej złego niż dobrego, a skuteczność takich terapii jest w rzeczywistości nieznana. Dlatego najczęściej pacjentom z SIBO zalecam wizytę u lekarza i przeprowadzenie terapii antybiotykowej, a zioła traktujemy jako terapię wspomagającą po tym leczeniu. I w tym celu wówczas nierzadko sięgam po tytułową berberynę… Dlaczego?

Wpływ berberyny na jelita:

• berberyna wykazuje aktywność wobec szerokiej gamy drobnoustrojów jelitowych (tlenowych i beztlenowych) – dlatego świetnie sprawdzi się jako środek wspomagający po terapii antybiotykowej w ramach uzupełniania leczenia lub profilaktyki nawrotu SIBO [6]
• berberyna zwiększa wytwarzanie SCFA w jelitach, dzięki czemu chroni błonę śluzową przed uszkodzeniami wywołanymi przez patogeny oraz łagodzi stany zapalne w jelitach [7]
• berberyna wpływa korzystnie na barierę jelitową i prowadzi do zmniejszenia endotoksemii, przewlekłego stanu zapalnego o niskim stopniu nasilenia i zapobiega rozwojowi chorób metabolicznych [8]
• berberyna częściowo zmniejsza insulinooporność poprzez interakcję z mikrobiotą jelitową [9] , a regulacja gospodarki cukrowej ma krytyczne znaczenie dla skutecznej terapii SIBO, o czym szeroko pisałem tutaj
• berberyna promuje korzystne zmiany w obrębie mikrobioty jelitowej – zwiększa liczebność pożytecznych mikroorganizmów (powoduje m.in. istotny wzrost populacji Bifidobacterium), a zmniejsza lub eliminuje bakterie potencjalnie patogenne tj. Prevotella , Escherichia , Clostridium, Klebsiella i Streptococcus [10 , 11]

Mówiąc krótko – działanie berberyny na jelita jest bardzo kompleksowe i wszechstronnie może wspierać terapię SIBO. Hamowanie wzrostu patogenów, wsparcie funkcji bariery jelitowej czy regulacja gospodarki cukrowej to czynniki, o które zawsze musimy zadbać w celu skutecznej eliminacji SIBO – a berberyna wydaje się być w każdym z tych aspektów bardzo pomocna 🙂

Berberyna w SIBO – jak stosować?

Chciałbym tutaj nadmienić, że obecnie nie ma badań klinicznych oceniających skuteczność berberyny w SIBO. Podany niżej schemat dawkowania jest więc oparty głównie na badaniach berberyny w innych jednostkach chorobowych, dowodach anegdotycznych i praktyce.

Berberyna jest chętnie wykorzystywana w wielu protokołach leczenia SIBO, zarówno wodorowego jak i metanowego. Prawdopodobnie może być również skuteczna w przypadku SIBO siarkowodorowego, gdyż obniża liczebność bakterii produkujących siarkowodór [12]

W przypadku terapii ziołowej SIBO często zaleca się stosowanie dwóch preparatów ziołowych jednocześnie przez okres 2-6 tygodni (wg. zaleceń dr Allison Siebecker):

• SIBO wodorowe – np. berberyna + olejek z oregano
• SIBO metanowe – np. berberyna + allicyna

Berberyna może być również z sukcesem stosowana jako pojedynczy suplement w momencie, gdy traktujemy ją jako wsparcie jelit po zakończonej terapii antybiotykowej pod SIBO.

Berberyna w SIBO – dawkowanie

Berberynę najczęściej stosuje się w dawkach 1000-1500 mg dziennie podzielonych na 2 lub 3 porcje. Takie dawki są skuteczne w terapii cukrzycy typu 2, leczeniu biegunki bakteryjnej, obniżaniu poziomu cholesterolu i pozostałych chorób na które działa berberyna.

W przypadku SIBO wiele osób sugeruje zwiększenie dawki berberyny do 3000-4000 mg. Jest to oparte na zaleceniach wspomnianej dr Allison Siebecker, która zawodowo zajmuje się fitoterapią SIBO i jest jej główną propagatorką za oceanem. W mojej opinii jednak wspomniane dawki są zdecydowanie zbyt duże i nie są poparte żadnymi dowodami naukowymi.

Osobiście pozostałbym przy dawkach 1000-1500 mg (np. 3×500 mg) dziennie, gdyż wiele badań wskazuje na to, że w leczeniu biegunki bakteryjnej są skuteczne już dawki rzędu 500-1000 mg [13].

Berberyna – przeciwwskazania i skutki uboczne

Berberyna jest dobrze tolerowana i rzadko powoduje skutki uboczne. Niektóre osoby mogą jednak doświadczyć przemijających dolegliwości żołądkowo-jelitowych tj.: bóle brzucha, nudności, biegunki czy zaparcia (im większa dawka, tym większe ryzyko skutków ubocznych, dlatego też nie polecam dawek sięgających 3000-4000 mg).

Wiele osób obawia się również stosowania berberyny ze względu na jej działanie hipoglikemiczne (obniżające stężenie cukru we krwi), co mogłoby prowadzić do wystąpienia hipoglikemii. Jest to jednak mało prawdopodobne, ponieważ berberyna jest bardziej suplementem euglikemicznym niż hipoglikemicznym – czyli faktycznie obniża stężenie cukru we krwi, ale wyłącznie do prawidłowych wartości.

Przeciwwskazania:

• berberyna hamuje wybrane izoenzymy cytochromu P450, które uczestniczą w metabolizmie leków. Należy więc zachować ostrożność podczas łączenia berberyny z różnymi lekami, ponieważ może to nasilić toksyczność niektórych leków.
• berberyny nie powinny stosować kobiety ciężarne, karmiące oraz noworodki ze względu na potencjalne działanie teratogenne.

Podsumowanie

Berberyna to niezwykle interesujący suplement, który wszechstronnie wspiera zdrowie przewodu pokarmowego: działa antypatogennie, zwiększa szczelność bariery jelitowej, poprawia funkcję i skład mikrobiomu oraz korzystnie wpływa na zdrowie metaboliczne. Suplementacja berberyny może więc przynieść szereg korzyści dla osób zmagających się z SIBO oraz innymi problemami jelitowymi, przy znikomym ryzyku skutków ubocznych.

Czy jest to suplement dla każdego? Raczej nie, ponieważ zawsze powinniśmy zadbać o indywidualizację protokołu suplementacyjnego i istnieją pewne przeciwwskazania, ale jest to dość uniwersalna substancja, którą w wielu przypadkach możemy zastosować 🙂

Masz problemy jelitowe i potrzebujesz konsultacji dietetycznej?

Wypełnij formularz współpracy, a z pewnością odezwę się do Ciebie!