Zakażenie Helicobacter pylori jest najczęstszą przyczyną zapalenia błony śluzowej żołądka. Jest to szczególnie uciążliwa infekcja, gdyż często jest oporna na konwencjonalne leczenie antybiotykowe oraz wykazuje dużą tendencję do nawrotów. Z tego powodu leczenie naturalne Helicobacter pylori cieszy się dużym zainteresowaniem pacjentów zmagających się z infekcją. Jakie pokarmy, zioła i suplementy mogą okazać się przydatne we wspomaganiu leczenia H.pylori? O tym w dzisiejszym wpisie 😊

Helicobacter pylori – czym jest?

Helicobacter pylori to gram-ujemna bakteria o spiralnym kształcie, która jest szczególnie przystosowana do funkcjonowania w kwaśnym środowisku żołądka.

W początkowej fazie zakażenia bakteria produkuje duże ilości ureazy, która neutralizuje kwaśne środowisko żołądka. Stwarza to bakterii idealne warunki do namnażania i zasiedlania różnych rejonów błony śluzowej żołądka. Ponadto, jej spiralny kształt oraz witki umożliwiają penetrację bakterii w głąb błony śluzowej żołądka, gdzie inicjuje proces zapalny i prowadzi do powstawania owrzodzeń.

Infekcja H.pylori jest odpowiedzialna za:

• >90% przypadków zapalenia żołądka,
• >80% przypadków choroby wrzodowej żołądka
• >90% przypadków choroby wrzodowej dwunastnicy

Helicobacter pylori – objawy

Większość osób z infekcją H.pylori (nawet 80%) nie doświadcza żadnych objawów. Jednak u niemal wszystkich zakażonych osób bakteria ta powoduje postępujące uszkodzenie wyściółki żołądka. Prowadzi to do przewlekłego stanu zapalnego w żołądku, któremu może towarzyszyć szereg różnych dolegliwości.

Najczęstsze objawy H.pylori to:

• Ból w nadbrzuszu
• Nudności
• Zgaga
• Odbijania
• Nieświeży oddech (halitoza)
• Niechęć do spożywania mięsa
• Wzdęcia
• Niedokwasota lub nadkwasota żołądka (w zależności od lokalizacji infekcji)

Powyższe objawy są najbardziej charakterystyczne i jeśli u Ciebie występują to zdecydowanie warto pomyśleć o badaniu w kierunku Helicobacter pylori.

Mniej specyficzne objawy H.pylori to:

• Niedobór żelaza (niska ferrytyna, anemia)
• Niedobór witaminy B12
• Zaparcia
• Skłonność do powstawania siniaków
• Trądzik różowaty
• Migreny
• Przewlekłe zmęczenie
• Nietolerancje pokarmowe

Helicobacter pylori – leczenie naturalne

Na początku chciałbym wyraźnie zaznaczyć, że metodami naturalnymi jesteśmy w stanie jedynie wspomagać leczenie H.pylori. Całkowite wyeliminowanie infekcji w ten sposób jest mało prawdopodobne. Dlatego przestrzegaj proszę zaleceń lekarza, bo w większości przypadków terapia antybiotykowa (np. preparatem Pylera) jest naprawdę najlepszym rozwiązaniem.

Metody naturalne mogą być jednak świetnym uzupełnieniem terapii antybiotykowej. Połączenie odpowiedniej diety i suplementacji razem z leczeniem antybiotykowym znacznie zwiększy Twoje szanse na udane leczenie i przyspieszy regenerację żołądka po leczeniu.

Probiotyki

W wielu badaniach klinicznych wykazano, że suplementacja probiotyków zwiększa skuteczność antybiotykoterapii (nawet o 10-13%!) oraz zmniejsza skutki uboczne związane ze stosowaniem antybiotyków przeciwko H.pylori. Mówiąc prościej, dodając odpowiedni probiotyk do antybiotyków zaleconych przez lekarza mamy większą szansę na udane leczenie.

Zalecane probiotyki w leczeniu Helicobacter pylori:

• Saccharomyces boulardii (dostępny w preparatach: Enterol, Dierol…) – najbardziej uniwersalny probiotyk w początkowej fazie leczenia. W licznych badaniach potwierdzono, że efektywnie zwiększa on skuteczność terapii przeciwdrobnoustrojowej, zmniejsza dyskomfort w nadbrzuszu oraz poprawia tolerancję antybiotyków. Ponadto, dzięki suplementacji tego szczepu probiotycznego u pacjentów po zakończonym leczeniu szybciej ustępują objawy dyspepsji (odbijania, uczucie pełności, nudności) [1 , 2]
  
  Dawkowanie: 500-1000 mg od pierwszego dnia leczenia antybiotykowego + kontynuacja przez co najmniej kilka tygodni po zakończonym leczeniu

• Lactobacillus reuteri DSM 17648 (dostępny w preparatach: HELICOgastrin, Heliprox…) – jest to wyjątkowy szczep probiotyczny dedykowany zwłaszcza pacjentom zmagającym się z infekcją H.pylori. Probiotyk ten zakłóca ruchliwość H.pylori, zmniejsza jej inwazyjność i ułatwia usuwanie tej bakterii z żołądka. Co ciekawe, szczep ten wykazuje działanie synergistyczne z wcześniej wspomnianym S.boulardii, a więc warto rozważyć połączenie obu tych probiotyków w terapii H.pylori [3].
  
  Dawkowanie: 200-400 mg od pierwszego dnia leczenia antybiotykowego + kontynuacja przez co najmniej kilka tygodni do kilku miesięcy po zakończonym leczeniu

Naturalne środki przeciwdrobnoustrojowe

Wiele naturalnych środków wykazuje aktywność przeciwdrobnoustrojową i efektywnie hamuje wzrost Helicobacter pylori. Poniżej przedstawiłem kilka najbardziej obiecujących suplementów, które sam najczęściej rekomenduję pacjentom zmagającym się z tą infekcją.

1) Guma mastyksowa (mastyks)

Mastyks to lepka żywica, której właściwości zdrowotne są doceniane od czasów starożytnych. Wówczas była chętnie stosowana w leczeniu wrzodów żołądka, stanów zapalnych przewodu pokarmowego oraz rozmaitych infekcji.

W badaniach klinicznych wykazano, że:

• Guma mastyksowa wykazuje wysoką aktywność przeciwko Helicobacter pylori [4]
• Suplementacja gumy mastyksowej w dawce 3×350 mg skutecznie zmniejsza objawy niestrawności tj.: ból brzucha, zgaga, tępy ból w górnej części żołądka oraz przyspiesza gojenie wrzodów dwunastnicy [5]
• Czysta guma mastyksowa była umiarkowanie skuteczna w leczeniu Helicobacter pylori (wskaźnik wyleczeń wyniósł 30-38%) [6]

*Jednak w kilku badaniach wykazano brak pozytywnego wpływu gumy mastyksowej na infekcję Helicobacter pylori, a więc dowody są niejasne.

Moja opinia: rozważyłbym zastosowanie gumy mastyksowej po zakończeniu antybiotykoterapii ze względu na jej działanie przeciwzapalne i łagodzące objawy. Może również zapobiec reinfekcji lub wspomóc eliminację H.pylori, gdyby okazało się, że leczenie antybiotykowe nie było w pełni skuteczne.

Polecane preparaty: Mastic Gum Jarrow Formulas ; Mastiha GSH Polska

2) Lukrecja DGL

Lukrecja to roślina posiadająca ponad 100 aktywnych substancji, które wykazują szereg obiecujących właściwości zdrowotnych. Najchętniej jest wykorzystywana w łagodzeniu dolegliwości ze strony układu pokarmowego oraz oddechowego. Wykazuje aktywność bakteriobójczą przeciwko H.pylori.

W badaniach klinicznych wykazano, że:

• Dodatek lukrecji do standardowej terapii antybiotykowej znacząco zwiększył skuteczność leczenia przeciwko Helicobacter pylori (o ponad 20%) [7]
• U osób z dyspepsją lukrecja skutecznie łagodziła objawy tj.: nudności, niestrawność oraz bóle brzucha [8]
• Lukrecja była podobnie skuteczna jak bizmut w zwalczaniu infekcji H.pylori [9]

*W suplementacji najlepiej sprawdzi się lukrecja DGL. Jest to forma lukrecji pozbawiona glicyryzyny, związku który w wysokich dawkach może powodować szereg skutków ubocznych.

Moja opinia: lukrecja DGL świetnie sprawdzi się jako suplement po zakończonej terapii antybiotykowej. Jej suplementacja przyspieszy regenerację błony śluzowej żołądka i zredukuje objawy tj. niestrawność, zgaga czy wzdęcia. W przypadku opornej na leczenie H.pylori rozważyłbym również zastosowanie lukrecji w trakcie terapii antybiotykowej (koniecznie omów to z lekarzem!).

Polecane preparaty: Natural Factors DGL Licroice (forma do ssania)

3) Kurkumina

Kurkumina to główna substancja bioaktywna w kurkumie, która wykazuje silne właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające i przeciwdrobnoustrojowe. Sama kurkumina jest słabo wchłaniana, dlatego najlepiej suplementować ją w połączeniu z piperyną lub w kompleksach lipidowych (BCM-95, Meriva)*.

W badaniach klinicznych wykazano, że:

• Kurkumina wspomaga gojenie wrzodów trawiennych oraz zapobiega wzrostowi H.pylori [10]
• Suplementacja kurkuminy w dawce 3×500 mg doprowadziła do zagojenia wrzodów żołądka i dwunastnicy u 48% pacjentów po 4 tygodniach i u 76% pacjentów po 12 tygodniach suplementacji [11]
• Kurkumina kompleksowo może wspierać terapię różnych dolegliwości żołądkowo-jelitowych spowodowanych infekcją H.pylori [12]
• Sama kurkumina jest prawdopodobnie mało skuteczna w eliminacji H.pylori [13]

*Obecnie nie jest jasne, która z form kurkuminy przynosi największe korzyści w terapii H.pylori. Najbardziej łagodna dla przewodu pokarmowego i dobrze wchłaniana jest kurkumina w kompleksach lipidowych tj.: Meriva, BCM-95 oraz kurkumina liposomalna.

Moja opinia: sama kurkumina zdecydowanie nie wystarczy do wyeliminowania infekcji H.pylori, ale nie powinno to zniechęcać do jej suplementacji. Stosowanie kurkuminy może bowiem przyspieszyć regenerację błony śluzowej żołądka, zmniejszyć jej stan zapalny i złagodzić objawy niestrawności – i w tym celu przede wszystkim bym stosował kurkuminę 😊

Polecane preparaty: Dr Best Fitosom Kurkuminy (Meriva) ; Jarrow Curcumin-95 ; Kurkumina Liposomalna C3 Medicaline

4) Laktoferyna

Laktoferyna jest ważnym składnikiem mleka kobiecego, które wykazuje właściwości przeciwdrobnoustrojowe, immunomodulujące i przeciwzapalne. Ma hamujący wpływ na wzrost wielu bakterii, w tym na tytułowego Helicobacter pylori.

W badaniach klinicznych wykazano, że:

• Suplementacja laktoferyny w połączeniu z terapią antybiotykową znacznie zwiększa skuteczność leczenia przeciwko Helicobacter pylori i zmniejsza nasilenie działań niepożądanych [14]
• Laktoferyna bydlęca w dawce 2×200 mg skutecznie hamuje kolonizację H.pylori w żołądku i poprawia wyniki testu oddechowego z mocznikiem [15]
• Laktoferyna chelatuje jony żelaza, dzięki czemu zmniejsza dostępność tego pierwiastka dla H.pylori i ogranicza jej wzrost. Dodatkowo działa synergistycznie z antybiotykami, gdyż ułatwia ich przenikanie przez błonę komórkową bakterii [16]

*Potencjalnie lepszym wyborem od zwykłej laktoferyny bydlęcej jest apolaktoferyna. Jest to forma laktoferyny niewysycona żelazem, dzięki czemu wykazuje znacznie większe właściwości przeciwdrobnoustrojowe niż standardowa laktoferyna.

Moja opinia: rozważyłbym włączenie laktoferyny razem z probiotykami od pierwszego dnia terapii antybiotykowej przeciwko Helicobacter pylori. Zapewni to większą skuteczność terapii oraz zminimalizuje ryzyko skutków ubocznych związanych ze stosowaniem antybiotyków.

Polecane preparaty: Apolaktoferyna Jarrow Formulas

5) Nienasycone kwasy tłuszczowe

Kwasy tłuszczowe pełnią bardzo ważną rolę w kontrolowaniu stanów zapalnych, a część z nich wykazuje również aktywność przeciwdrobnoustrojową. Dodatek dobrej jakości tłuszczów roślinnych oraz oleju rybiego może znacznie wspomóc terapię H.pylori oraz przyspieszyć regenerację żołądka.

W badaniach klinicznych wykazano, że:

• Oliwa z oliwek hamuje wzrost H.pylori, a jej dodatek do diety doprowadził do skutecznego zwalczenia infekcji u 10% pacjentów [17]
• Olej rybi (kwasy omega-3) działa bakteriostatycznie na Helicobacter pylori, a także hamuje uszkodzenia błony śluzowej żołądka poprzez działanie przeciwzapalne i przeciwwydzielnicze [18, 19]
• Olej z wiesiołka skutecznie leczył wrzody żołądka w badaniu na szczurach [20]

Moja opinia: dobrej jakości kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3, omega-6 oraz omega-9 powinny być fundamentem każdej zdrowej diety. Zdecydowanie polecam więc dodanie do diety oliwy z oliwek i oleju rybiego (w postaci tłustych ryb morskich lub suplementu) dla każdej osoby z infekcją H.pylori, ale również bez tej infekcji.

Inne suplementy w terapii H.pylori

Szereg innych składników roślinnych również wykazuje aktywność przeciwko H.pylori. Jednak w większości brakuje badań na ludziach, a niektóre z nich ciężko zastosować jest w praktyce i mogą być dość kosztowne. Należą do nich:

• Miód manuka / propolis
• Ekstrakt z cynamonu
• Czosnek
• Sulforafan
• Żeńszeń
• Zielona herbata
• Imbir
• Olej z czarnuszki

Dieta w Helicobacter pylori

Dieta nie jest w stanie wyeliminować infekcji H.pylori, ale jest ważna w zmniejszaniu stanu zapalnego żołądka i regeneracji błony śluzowej. W trakcie leczenia infekcji oraz przez kilka tygodni po jej zakończeniu warto wdrożyć poniższe wskazówki:

• Stosuj lekką obróbkę termiczną (gotowanie w wodzie, na parze, duszenie, pieczenie)
• Spożywaj głównie gotowaną żywność, unikaj surowizny (świetnie sprawdzą się wszelkiego rodzaju musy, puree itp.)
• Spożywaj posiłki regularnie i jedz mniejsze porcje
• Posiłki powinny mieć temperaturę neutralną (unikaj gorących oraz zimnych posiłków)
• Unikaj kofeiny, napojów gazowanych, pikantnych i marynowanych potraw oraz dużych ilości soli
• Unikaj spożywania dużej ilości produktów wzdymających, z grupy FODMAP tj. kapusta, strączki, cebula…
• Zadbaj o odpowiednie nawodnienie (co najmniej 6-8 szklanek wody mineralnej dziennie) – ma to krytyczne znaczenie dla regeneracji śluzówki żołądka

Podsumowanie

Powyżej przedstawiłem cały szereg naturalnych sposobów, które mogą skutecznie wspomagać leczenie Helicobacter pylori. Nie zapominaj jednak, że powinny one być jedynie dodatkiem do całej terapii, a do skutecznego wyeliminowania tej infekcji najczęściej niezbędne jest wdrożenie terapii przeciwdrobnoustrojowej zaleconej przez lekarza.

Po który z tych suplementów warto sięgnąć w pierwszej kolejności? Cóż, jest to kwestia mocno indywidualna. Jednak na pewno w każdym przypadku zadbałbym o suplementację probiotyków – zarówno w trakcie jak i po zakończeniu antybiotykoterapii. Będzie to dobrym punktem wyjścia, który znacząco zwiększy skuteczność terapii i złagodzi dolegliwości żołądkowo-jelitowe.

Wiele z powyższych suplementów jest całkowicie bezpieczna, ale niektóre z nich mogą wchodzić w niebezpieczne interakcję z lekami – dlatego przed ich zastosowaniem proszę skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem, który oceni czy nie ma żadnych przeciwwskazań do stosowania danego suplementu.

Jeśli w trakcie czytania artykułu pojawiły się jakiekolwiek pytania to śmiało zapraszam do ich zadawania poniżej 🙂

Masz problemy jelitowe i potrzebujesz konsultacji dietetycznej?

Wypełnij formularz współpracy, a z pewnością odezwę się do Ciebie!